🏰 Castel Nuovo – symbol Neapolu
Jest kilka widoków Neapolu, które sprawiają, że nie pomylimy go z żadnym innym miastem. Jednym z nich jest monumentalny Castel Nuovo, którego masywna, trapezoidalna bryła i pięć potężnych, cylindrycznych wież od wieków dominują panoramę miasta. Każda z nich nosi imię świętego lub ważnej postaci historycznej, a wykonano je z tufu wulkanicznego i lokalnych kamieni. Pierwotny projekt zamku był dziełem katalońskiego architekta Guillermo Sagrery, który nadał mu wygląd surowej, obronnej twierdzy.
Historia zamku – Andegawenowie i początki Castel Nuovo
Castel Nuovo, czyli „Nowy Zamek”, zyskał swoją nazwę, aby odróżnić go od dwóch już istniejących twierdz: najstarszego Castel dell’Ovo oraz dotychczasowej rezydencji władców, Castel Capuano. Budowę nowej królewskiej siedziby, położonej blisko morza, zlecił król Karol I Andegaweński, który w 1266 roku objął tron Sycylii. Trzeba pamiętać, że w tym czasie Królestwo Sycylii obejmowało praktycznie całe południowe Włochy, a Karol I wzmocnił pozycję Neapolu, przenosząc tu stolicę z Palermo. Ponieważ zamek był twierdzą dynastii Andegawenów, nazywano go także Maschio Angioino co dosłownie znaczy „Andegaweński Mąż” lub „Samiec”. Określenie „maschio” w dialekcie oznacza główną wieżę lub donżon, symbol siły i władzy. Nazwa ta nawiązuje więc do męskiego charakteru dominującej warowni oraz andegaweńskiego rodowodu.
Do budowy zamku przystąpiono w 1279 roku pod nadzorem francuskiego architekta Pierra de Chaulnes, a całość ukończono w ekspresowym tempie – w zaledwie trzy lata. Mimo to Karol I nie zamieszkał w nim długo, gdyż w 1282 roku wybuchło powstanie na Sycylii, znane jako „Nieszpory Sycylijskie”. Bunt mieszkańców przeciwko francuskim Andegawenom sprawił, że zamek pozostawał pusty aż do objęcia tronu przez Karola II (1285-1309).
W 1294 roku w Castel Nuovo miało miejsce abdykacja papieża Celestyna V, jednego z nielicznych przypadków rezygnacji papieża w historii Kościoła katolickiego. To wydarzenie miało ogromne konsekwencje polityczne, gdyż jego następcą został Bonifacy VIII, znany z konfliktów z królem Francji.
Zamek Maschio Angioino pełnił podwójną funkcję – był zarówno twierdzą, chroniącą miasto od strony morza, jak i pałacem królewskim. W czasach panowania dynastii Andegawenów gościł wielu znakomitych artystów i intelektualistów epoki. To właśnie tutaj pracował słynny Giotto, który ozdobił Kaplicę Palatyńską freskami przedstawiającymi sceny biblijne. Niestety, do dziś zachowały się jedynie ich fragmenty i sonety nieznanego autora.
Rządy Aragończyków – wielkie przebudowy
W 1443 roku Neapol zdobył Alfons I Aragoński, który również uczynił Castel Nuovo swoją rezydencją. To za jego panowania powstał niezwykle okazały Łuk Triumfalny – renesansowy portal wkomponowany pomiędzy dwie wieże. Łuk składa się z czterech poziomów, z których każdy ozdobiono bogatą symboliką. W centralnym miejscu znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca triumfalny wjazd Alfonsa I do Neapolu, a na samym szczycie umieszczono posąg Michała Archanioła.
Aragończycy przekształcili Castel Nuovo z rezydencji królewskiej w nowożytną twierdzę. Zamek zyskał masywniejszą bryłę, dostosowaną do obrony przed artylerią oraz opływającą go fosę. To właśnie w tej formie zamek zachował się do dziś.
Sala Baronów i mroczne historie zamku
Jednym z najsłynniejszych miejsc w zamku jest Sala Baronów, która powstała jako sala tronowa na mocy testamentu Roberta Andegaweńskiego. Jej nazwa pochodzi jednak od dramatycznych wydarzeń z 1487 roku. Król Ferrante I (syn Alfonsa I) zwabił do zamku spiskujących baronów pod pretekstem ślubu swojej siostrzenicy. Gdy już wszyscy byli zgromadzeni, nakazał ich aresztować, a następnie stracić. Co więcej, zabalsamowane ciała spiskowców wystawiono w Kaplicy Palatyńskiej, gdzie pozostawały na widoku publicznym aż do śmierci Ferrante w 1494 roku.
Z zamkiem wiążą się również inne, jeszcze bardziej mroczne legendy. Według jednej z nich w podziemiach Castel Nuovo znajdowało się więzienie, w którym tajemniczo ginęli skazańcy. Ludowe opowieści głosiły, że pod zamkiem grasował krokodyl, który przez tajne kanały miał przypłynąć aż z Nilu. Wrzucano mu do lochu więźniów, skazańców i politycznych przeciwników władców Neapolu, którzy znikali bez śladu. Inna wersja legendy mówi, że królowa Joanna II Andegaweńska miała sekretną zapadnię, poprzez którą pozbywała się niewygodnych kochanków, rzucając ich w paszczę bestii.
Castel Nuovo w czasach nowożytnych i współczesnych
W XVIII wieku zamek przestał pełnić funkcję królewskiej rezydencji. W 1799 roku na dziedzińcu proklamowano krótkotrwałą Republikę Partenopejską, a w XIX wieku zamek został przekształcony w obiekt wojskowy i administracyjny. Dopiero na początku XX wieku rozpoczęto renowację i odsłonięcie jego dawnych struktur.
Obecnie Castel Nuovo pełni funkcje kulturalne – znajduje się tu Muzeum Miejskie (Museo Civico). Można zwiedzać Kaplicę Palatyńską, Salę Baronów, zbrojownię oraz galerie sztuki. Znajdują się tu m.in. prace caravaggionistów, takich jak Battistello Caracciolo, oraz mistrzów neapolitańskiego baroku – Luki Giordano i Francesco Solimeny. Latem na dziedzińcu odbywają się koncerty i spektakle w ramach festiwalu Estate a Napoli.
Youtube 
Facebook 
Instagram 