🔍

Igreja do Carmo (bez dachu)

🎬 Intro

Niespotykany nigdzie indziej widok, stojącego bez dachu, ogromnego szkieletu kościoła klasztoru Karmelitów, nie pozwala przejść obok niego obojętnie. Górujący nad placem Rossio obiekt, jest dziś niemym świadkiem – pomnikiem najtragiczniejszego w historii miasta trzęsienia ziemi z 1755 roku.

📖 Wydarzenia
Św. (Nuno) Álvares Pereira  

convento-do-carmo-lisbon-rossio

Klasztor Convento do Carmo został założony w 1389 roku, dzięki staraniom, jednej z najwybitniejszych i najdzielniejszych postaci Portugalii, beatyfikowanego w 2009 roku rycerza Álvaresa Pereiry (1360 – 1431). To dzięki jego pomocy na tron Portugalii został wyniesiony w 1385 roku król Jan I Wielki (1357-1433), którego panowanie zapoczątkowało okres największej świetności Portugalii. Ale Alvares Pereira, to również świetny dowódca, strateg wojskowy, który wielokrotnie okrył się chwałą na polu bitwy, krocząc z otwartą przyłbicą, w pierwszym szeregu wraz ze swoimi żołnierzami. Jego taktyka wojskowa polegająca na tworzeniu kwadratowych oddziałów, wykorzystujących lisbon-nuno-pereirapiki przeciw koniom wroga, umożliwiła pierwsze na półwyspie Iberyjskim zwycięstwo piechoty nad formacją ciężkiej kawalerii. A po zwycięskiej bitwie z armią kastylijską pod Aljubarrota w 1385 roku, Portugalczycy uzyskali niezależność i niepodległość. Z wdzięczności król obdarował Pereirę licznymi lennami, czyniąc go najbogatszym i największym posiadaczem ziemskim w kraju. Álvares Pereira, nieślubny syn przeora Rycerskiego Zakonu Szpitalników, człowiek głęboko religijny, w podzięce ufundował kościół i klasztor Karmelitów. Tam też zmarł w wieku 70 lat, gdy pod koniec życia zamienił zbroję na mnisi habit i zamieszkał w jednej z cel.

Karmelici

Zakon karmelitów, który swoją nazwę zawdzięcza palestyńskiej Górze Karmel, przybył do Portugalii z Ziemi Świętej, w roli kapelanów wojskowych św. Jana Jerozolimskiego, w obronie miejsc świętych. Początkowo mieścił się w podarowanym mu klasztorze w Moura, zbudowanym przez wojsko w 1251 roku. Na przełomie XIV i XV wieku przybył do Lizbony na prośbę i wskazanie Álvaresa Pereiry. Niewielki konwent w 1421 roku liczył 42 zakonników.

 Klasztor i kościół

Rozpoczęta w 1389 roku budowa zespołu klasztornego, była w tamtym czasie najambitniejszym projektem architektonicznym w mieście. Prace nad wznoszeniem Kościoła, posuwały się jednak bardzo powoli ze względu na niestabilność gruntu powodującą problemy konstrukcyjne i liczne pęknięcia, a nawet do zawalenia się całej południowej strony kościoła w 1399 roku. Problemy przezwyciężono dzięki odpowiedniemu wzmocnieniu budynku poprzez zastosowanie specjalnych, pięciu półkolistych podpór, które możemy dziś zobaczyć zbliżając się do kościoła od strony windy Santa Justa.

igreja-do-carmo-museoGotycki kościół zbudowany był wyłącznie z kamienia i marmuru, uzupełnionego gdzieniegdzie elementami z drewna. Najbardziej elegancką częścią budynku była fasada znajdująca się od strony wschodniej, na przeciwległej stronie do głównych drzwi. Kościół rozmieszczony na planie krzyża łacińskiego zdobiły bogate dekoracje, a zwieńczał kamienny dach. Dach ten zawalił się 1 listopada 1755 roku, gdy trzęsienie ziemi o sile szacowanej na 9 stopni, w 9 stopniowej skali Richtera, nawiedziło Lisbonę. Prócz dachu ucierpiało też większość kompleksu, w tym bezpowrotnie utracono przeszło 5000 woluminów, znajdujących się klasztornej bibliotece.

Po katastrofie kościół Igreja do Carmo nigdy nie został odbudowany. Co prawda 3 lata po trzęsieniu ziemi przystąpiono do rekonstrukcji i kościoła i klasztoru, ale prace przerwano. Powrócono do nich, za czasów królowej Marii I, ale ostatecznie odstąpiono w 1834 roku, gdy nastąpiła kasacja zakonów klasztornych. Wówczas też klasztor stał się własnością wojska, dla którego odbudowano częściowo budynki klasztorne, pomijając kościół. Do dziś budynek klasztoru pełni funkcję siedziby Gwardii Narodowej.

Jeśli zaś chodzi o budynek kościoła, to dopiero w roku 1864 przejęło go, nie bez trudu, Stowarzyszenie Portugalskich Archeologów RAACAP. Dzięki swemu darczyńcy Joaquim Possidónio Narciso da Silva, zamieniło ono zrujnowany budynek w swoją siedzibę i urządziło w nim muzeum archeologiczne.

Warto jeszcze wspomnieć o symbolicznej roli Klasztoru Karmelitów w wieku XX wieku, gdy 25 kwietnia 1974 roku podczas Rewolucji Goździków, schronił się w nim ostatni prezydent obalanej dyktatury – Nowego Państwa- Marcelo Caetano. Do tego wydarzenia nawiązuje ogromne zdjęcie umieszczone wewnątrz przy wejściu do kosćioła.

🚶Wizyta

igreja-do-carmo-lisbon-insideZwiedzanie Kościoła Igreja do Carmo obejmuje wnętrze wyjątkowego szkieletu budowli, z majestatycznym widokiem na otwarte niebo. Obraz dopełniają średniowieczne kolumny, miejscami połączone łukami dawnego sklepienia i częściowo zachowana rozeta. W głębszej części obiektu odpowiadającej nawie głównej i absydzie znajduje się niewielkie muzeum archeologiczne Museu Arqueológico do Carmo z różnych okresów historii Portugalii, a w kaplicach wystawy historyczne.

Niewątpliwie najcenniejszymi eksponatami muzeum są: gotycki grobowiec króla Ferdynanda I panującego w II połowie XIV wieku, czy statua jednego z XII wiecznych władców Portugalii, najprawdopodobniej pierwszego króla – Alfonsa I Zdobywcy.

W znajdującym się obok kościoła klasztorze znajduje się Muzeum Gwardii Narodowej.

✔ Planer

Do kościoła dotrzemy:

🚇 Metrem do stacji Baixa-Chiado, a następnie 5 minut spacerem na plac Largo do Carmo.

🚇 Metrem do stacji Rossio i ulicą Calçada do Carmo dojść do Klasztoru

🛗 Windą Santa Justa, której górny poziom wychodzi tuż obok wejścia

🌐 Tutaj można zapoznać się z eksponatami i planem zwiedzania wnętrza kościoła.

Bilety do zakupu przed wejściem, aktualne ceny podane są 🌐 tutaj.

🎫 Bilety online & ⏰ Godziny Otwarcia
Klasztor Karmelitów w Lizbonie
wtorek
10:00 – 18:00
🔍
🥰
📖
🔏
°C