Duomo di Napoli – niezwykła katedra o wielu obliczach
Duomo di Napoli, czyli Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Santa Maria Assunta), zwana jest również katedrą św. Januarego. Dlaczego aż tyle nazw? Otóż Neapol, choć pełen pięknych i historycznych kościołów, właśnie tę świątynię wyróżnia jako najważniejszą – siedzibę arcybiskupa, czyli Duomo. Natomiast św. January to patron miasta, którego relikwie spoczywają w katedrze.
Gotycka duma dynastiii Andegawenów
Ta imponująca, gotycka budowla powstała, by podkreślić potęgę dynastii Andegawenów, którzy objęli neapolitański tron w XIII wieku. Jej lokalizacja jest symboliczna – wcześniej stały tutaj dwie świątynie: najstarszy kościół Neapolu, pochodząca z IV wieku Bazylika Świętej Restytuty oraz nieco młodsza Bazylika Świętej Stefanii. Co ciekawe, tylko bazylika Stefanii została rozebrana, a bazylikę Restituty wcielono do nowego kompleksu. Można do niej wejść od strony północnej nawy katedry. Znajduje się przy niej niewielkie baptysterium św. Jana, uważane za najstarsze zachowane baptysterium chrześcijańskie na świecie, starsze nawet niż słynne baptysterium laterańskie w Rzymie. Zdobią je unikalne mozaiki z końca IV wieku przedstawiające sceny biblijne i symbole wczesnego chrześcijaństwa.
Budowę katedry zlecił Karol II Andegaweński w 1294 roku. Zakończono ją bardzo szybko, bo już w 1314 roku, ale w 1349 roku potężne trzęsienie ziemi zniszczyło pierwotną fasadę i dzwonnicę. Paradoksalnie katastrofa ta przyczyniła się do rozbudowy i upiększenia katedry, do której dodano m.in. słynną barokową Kaplicę Skarbu św. Januarego oraz podziemną kaplicę Succorpo. Dzisiejsza neogotycka fasada, to projekt Errica Alvina, który pochodzi z końca XIX wieku. Po bokach wznoszą się dwie niedokończone dzwonnice.
Wnętrze pełne historii i sztuki
Do wnętrza prowadzą trzy wejścia – główne drzwi wykonane są z brązu i ozdobione herbami rodu Carafa, z którego pochodził papież Paweł IV. W katedrze spoczywa arcybiskup Oliviero Carafa, renesansowy mecenas i polityk, który w 1497 roku sprowadził z powrotem do miasta relikwie św. Januarego.
Trójnawowa świątynia jest długa na 100 m i wysoka na 48 m. Jej sklepienie zdobi XVII-wieczny kasetonowy strop z obrazami Girolama Imparata. Do filarów przymocowano popiersia 16 pierwszych biskupów Neapolu. Boczne kaplice, po pięć z każdej strony, dopełniają wnętrze świątyni. Katedrę zdobią również monumentalne organy z ponad 5000 piszczałek.
Po wejściu warto spojrzeć na kontrfasadę, gdzie znajdują się nagrobki króla Karola I Andegaweńskiego oraz rzeźby przedstawiające jego wnuka Karola Martela i jego żonę królową Klemencję. W ołtarzu głównym uwagę przykuwa imponująca rzeźba Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, wzorowana na słynnym dziele Berniniego z Bazyliki św. Piotra.
Kaplica Succorpo – renesansowa perła
Poniżej ołtarza znajduje się renesansowa kaplica Succorpo, ufundowana przez kardynała Oliviero Carafę dla relikwii św. Januarego. Uchodzi ona za jeden z najpiękniejszych zabytków renesansu w Neapolu. Kaplica ta jest prawdziwym marmurowym arcydziełem, pełnym misternych reliefów, kolumn i nisz grobowych. Centralnym elementem jest sarkofag z brązową urną zawierającą relikwie świętego.
Kaplica Św Januarego – dziedzictwo Neapolitańczyków
Święty January (San Gennaro), którego relikwie znajdują się w kościele, to biskup Benewentu, który zginął śmiercią męczeńską w 305 roku w amfiteatrze Pozzuoli, podczas prześladowań chrześcijan za czasów cesarza Dioklecjana. Razem z nim zginęło wtedy także pięciu innych chrześcijan oraz jego diakon. Według legendy jego krew została zebrana w dwie fiolki, w których jest przechowywana do dziś. Zakrzepła krew trzy razy w roku upłynnia się, przemiana krwi jest za każdym razem inna. Czasem płynna krew wypełnia całą ampułkę, a czasami jest jej znacznie mniej. Dla wiernych jest to bardzo ważne wydarzenie, które naukowcy określają mianem tiksotropii czyli tzw. pamięci cieczy. Jednak panuje odwieczne przekonanie, że gdy krew nie zmieni stanu skupienia, to na miasto spadnie nieszczęście. Historia zna momenty, gdy cud nie nastąpił, jak przed wybuchem Wezuwiusza (1944) czy trzęsieniem ziemi (1980). Cud krwi św. Januarego miał również poważne konsekwencje polityczne. W styczniu 1799 r., gdy rewolucyjne wojska francuskie zajęły Neapol i ogłoszono Republikę Partenopejską, doszło do niezwykłego zdarzenia: święty Gennaro „dokonał” cudu poza zwykłymi terminami, w obecności francuskiego generała Championneta. Cud ten, odebrany jako poparcie świętego dla nowych władz rozwścieczył wierny lud. Neapolitańczycy oskarżyli swego patrona o zdradę i przez 15 lat (1799–1814) zastąpili go innym patronem – św. Antonim z Padwy. W tym okresie profanowano wizerunki San Gennaro, a jego posągi wrzucano do zatoki. Niestety czczony jako obrońca przed ogniem święty Antoni nie poradził sobie z wulkanem i gdy lawa zaczęła spływać w stronę miasta, w pośpiechu zaczęto szukać figurki Świętego Januarego. Tej wyrzuconej na dno morza nie odnaleziono, więc na ratunek przybyła ta zdobiąca akwedukt w Maddaloni, która szczęśliwie „zadziałała”. W ten sposób Neapol ponownie „pogodził się” ze swoim świętym, a król Ferdynand I oficjalnie przywrócił kult św. Januarego jako patrona miasta.
Do cudu zawsze dochodzi na oczach wiernych. Powtarza się co roku: w pierwszą sobotę maja, 19 września oraz 16 grudnia. Kościół jednak nie zezwolił nigdy na naukowe zbadanie krwi, które miałoby wyjaśnić zmiany stanu jej skupienia.
Zbudowana w XVII w. kaplica św. Januarego, powstała jako wotum wdzięczności mieszkańców Neapolu, za ocalenie ich od epidemii dżumy w latach 1526-1529 r. a także z okresu okupacji francuskiej i przed wybuchem Wezuwiusza.
Uroczyste zobowiązanie w imieniu całego miasta złożono na ołtarzu katedry 13 stycznia 1527 roku, przeznaczając tysiąc dukatów na tabernakulum oraz dziesięć tysięcy na budowę kaplicy. Co ciekawe, kaplica do dziś nie należy do archidiecezji, lecz do wszystkich neapolitańczyków. Potwierdzają to papieskie bulle, a nadzór nad nią sprawuje starożytna instytucja obywatelska zwana Deputacją, działająca pod patronatem miejskim.
Kaplica posiada aż 7 ołtarzy, a umieszczone wokół kaplicy posągi, przedstawiają patronów miasta, chroniących je przed wszelkimi katastrofami. Z jej wnętrza można dojść do Skarbca Św. Januarego, gdzie znajdują się dary dla patrona miasta od królów, arystokracji, ale też zwykłych mieszkańców, składane tam od wieków. Jest ona dziełem znanego architekta Francesco Grimaldi.
Youtube 
Facebook 
Instagram 