European Ribbon

Intro

Wiedeń to stolica Austrii, to również od wieków siedziba cesarskiej dynastii 🌐 Habsburgów. To także miasto muzyki, gdzie „Nad pięknym modrym Dunajem” swym walcem zachwycał Johann Strauss, a swoje opery wystawiał Mozart. To tu niemal każdego dnia na ulicach możemy usłyszeć aspirujących śpiewaków i muzyków z całego świata. Wiedeń to miasto ekologiczne, z najczystszą wodą płynącą z kranów prosto z Alp. To wreszcie miasto, które najczęściej wskazują Europejczycy, w rankingach najlepszych miejsc do życia na starym kontynencie. Zwiedzanie tego niezwykle inspirującego miasta proponujemy od, poznania w olbrzymim skrócie najważniejszych wydarzeń, które je ukształtowały. Zapraszamy do niezwykłej wyprawy do Wiednia, gdzie każdy krok jest pełen odkryć, inspiracji i niezapomnianych przeżyć.

Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego (Pierwsza Rzesza Niemiecka)

Pierwsze wzmianki o Wiedniu jako celtyckiej osadzie pochodzą jeszcze sprzed naszej ery. Wiadomo, że około 15 roku p.n.e. był tu rzymski posterunek graniczny, broniący Imperium Rzymskiego przed najazdami germańskich plemion. Prawa miejskie Wiedeń uzyskał w 1221 roku, za panowania dynastii Babenbergów, tej samej z której pochodził Leopold IV Szczodry, który zawarciem Traktatu z Mautern przyczynił się do powstania przyszłej 🔗 Katedry Świętego Szczepana. W 1276 roku miasto przeszło pod panowanie Habsburgów, stając się stolicą Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego.

W okresie rządów Rudolfa IV Założyciela (1358-1365) Wiedeń rozwijał się jako ośrodek naukowy i kulturalny. Założono tu również pierwszy uniwersytet w 1365 roku, który do dziś jest największą i najstarszą uczelnią w niemieckojęzycznych krajach. W 1485 roku Wiedeń został zdobyty przez Macieja Korwina, króla Węgier, Chorwacji i Czech (1443-1490), który przez 5 lat uczynił miasto stolicą Królestwa Węgier.

W XVI i XVII wieku miastu dwukrotnie udało się odeprzeć ataki Turków. 12 września 1683 z pomocą przybył ze swoją armią król Polski Jan III Sobieski, który w słynnej bitwie zwanej Odsieczą Wiedeńską, skutecznie osłabił pozycję Imperium Osmańskiego w chrześcijańskiej Europie. XVI wiek to też okres reformacji, z kolei schyłek wieku XVII to czas śmierci i trwogi. Epidemia dżumy dotknęła miasto w 1679 roku, pochłaniając życie około 76 tysięcy mieszkańców. Z tego czasu pochodzi barokowa kolumna Trójcy Świętej, znana również jako Kolumna Morowa, wzniesiona w latach 1687-1693 jako wyraz wdzięczności Bogu za ustanie zarazy. Fundatorem był cesarz Leopold I, a kolumna została wzniesiona na miejscu masowych grobów ofiar.

Cesarstwo Austrii

XIX wiek to złoty okres dla rozwoju handlu, przemysłu i kultury w Wiedniu. Od września 1814 do czerwca 1815 roku odbywał się tu Kongres Wiedeński, na którym przedstawiciele 16 europejskich państw ustalili nowy porządek kontynentalny po zakończonych wojnach napoleońskich i rewolucji francuskiej.

Monarchia Austro-Węgierska

W 1848 roku miasto zostało wstrząśnięte Wiosną Ludów, która przyniosła liczne manifestacje społeczne i żądania reform w całej Europie. Pod wpływem tych wydarzeń, a także w związku z aspiracjami narodów zamieszkujących ziemie habsburskie, zwłaszcza Węgrów, w 1867 roku zawarto kompromis austro-węgierski. To kluczowe porozumienie przekształciło Cesarstwo Austriackie w dualistyczną monarchię, pod berłem Habsburgów, ale utrzymującą zarówno tożsamość narodową, jak i struktury zarządzania każdego z narodów. Franciszek Józef I koronował się na króla Węgier, przy jednoczesnym zachowaniu przywilejów szlachty krajów Korony Świętego Stefana i parlamentu w Budapeszcie.

Pokłosiem Wiosny Ludów była też decyzja cesarza o zburzeniu murów miejskich, które stanowiły zacięte miejsca walk rewolucyjnych, aby uniemożliwić ich wykorzystanie jako bastionu oporu przeciwko Habsburgom. Z rozkazu cesarza Franciszka Józefa I w ich miejsce powstała reprezentacyjna aleja Ringstraße, otaczająca od południa Innere Stadt. To monumentalna ulica, wraz ze znajdującymi się przy niej historycznymi budynkami, z których można by chociażby wymienić: Parlament, Wiedeńską Operę Państwową, Uniwersytet Wiedeński, czy 🔗 Muzeum Historii Sztuki i 🔗 Muzeum Historii Naturalnej.

Republika Austriacka

Po I wojnie światowej Wiedeń został stolicą Republiki Austriackiej, a traktat pokojowy w Saint-Germain-en-Laye z 1919 roku określił granice nowego państwa, ograniczył liczbę wojska i zakazał łączenia się z Niemcami. Okres międzywojenny to czas kryzysu gospodarczego i społecznych napięć, a miasto zyskało w tym okresie określenie „Czerwony Wiedeń„, od rządzącej w tym czasie Socjaldemokratycznej Partii Austrii.

Federalne Państwo Austriackie

Triumfalny wjazd Adolfa Hitlera do Wiednia w marcu 1938 roku poprzedził Anschluss, czyli przyłączenie Austrii do III Rzeszy w kwietniu tego samego roku, co złamało postanowienia traktatu wiedeńskiego z 1919 roku. W rezultacie Wiedeń stracił status stolicy na rzecz Berlina, stając się prowincjonalnym miastem na obrzeżach Rzeszy.

Republika Austrii

Po udanej ofensywie wiedeńskiej w 1945 roku, przeprowadzonej przez Związek Radziecki, miasto zostało wyzwolone spod niemieckiej okupacji. W kolejnych latach Wiedeń ponownie stał się stolicą Austrii. Na początku, podobnie jak Berlin, miasto zostało podzielone na cztery strefy okupacyjne. Strefa Brytyjska, Francuska, Amerykańska i Radziecka dzieliły też cały kraj, a każda miała swoje oddzielne zarządy wojskowe i cywilne, i sprawowała kontrolę nad danymi obszarami miasta. Podział ten był symbolem zimnej wojny i konfliktu między blokiem wschodnim a zachodnim, który miał wpływ na życie codzienne mieszkańców Wiednia przez wiele lat. Dopiero zakończenie okupacji w 1955 roku przyniosło Austrii pełną suwerenność i zjednoczenie Wiednia pod jednym zarządem.

Wizyta

Wiedeń dzieli się na 23 dzielnice. Dzielnica to der Bezirk, czyli obwód, okręg. Każda dzielnica ma swoją nazwę i numer. Znajdują się one na tablicy tuż przy nazwie ulicy lub placu. Pytając kogoś, gdzie mieszka, jest bardziej prawdopodobne, że odpowie numerem dzielnicy, a nie jej nazwą. Dzielnicę z numerem 1 stanowi Innere Stadt, nazywane często Starówką. Kolejne dzielnice z numerami od 3 do 9, okrążają ją zgodnie z ruchem wskazówek zegara i powstały na terenie między zewnętrznymi i wewnętrznymi murami obronnymi miasta. Dzielnica numer 2 Wyspa na Dunaju, leży na wyspie między Dunajem, a Kanałem Dunajskim. Historycznie była to dzielnica żydowska, ale w czasach nazistowskich straciła większość mieszkańców. Dziś ponownie odżyła, a odwiedzając ją, można poczuć jej żydowskie dziedzictwo.

W Wiedniu mieszka prawie 1 900 000 osób, co stanowi 24% mieszkańców całego kraju. Choć najwięcej mieszkańców, bo aż 2,2 mln miasto liczyło sobie w roku 1916.

W Wiedniu urodzili się i działali wielcy ludzie, którzy mieli niezaprzeczalny wpływ na światową kulturę i historię. Wśród nich znajdują się wybitni kompozytorzy, jak Wolfgang Amadeusz Mozart i Ludwik van Beethoven, którzy na zawsze zmienili oblicze muzyki klasycznej. Zygmunt Freud, założyciel psychoanalizy, który zrewolucjonizował sposób myślenia o ludzkiej psychice. Malarz Gustav Klimt, symbol secesji, który pozostawił po sobie niezapomniane arcydzieła, w tym ikoniczny „Pocałunek”, który możemy podziwiać w 🔗 Belvedere. Sisi, czyli Elżbieta Bawarska, cesarzowa Austrii, która stała się symbolem urody, niezależności i tajemnicy.

Planer

Do Wiednia można dotrzeć na różne sposoby, w zależności od preferencji i miejsca wyjazdu. Podróżując samolotem wylądujemy na wiedeńskim lotnisku Flughafen Wien-Schwechat, oddalonym o 18 km od miasta. Z lotniska do centrum miasta można łatwo dotrzeć pociągiem szybkiego ruchu (City Airport Train – CAT– zielone wagony), pociągiem regionalnym (S-Bahn czerwone wagony), autobusem lub taksówką. Najszybszą opcją jest pociąg CAT, który odjeżdzą co pół godziny i jedzie bez przystanku na trasie lotnisko – dworzec Wien – Mitte. Taka podróż zajmuje tylko 16 minut. Bilety można kupić w automacie na lotnisku lub 🌐 on-line.

Wiedeń ma też doskonałe połączenia kolejowe z innymi miastami Europy. Dworzec główny – Wien Hauptbahnhof oraz dworzec Wien Westbahnhof to główne punkty przesiadkowe.

Wybierając się samochodem, musimy pamiętać o konieczności zapłacenia opłat za korzystanie z autostrady (Vignette) oraz o płatnych i często ograniczonych strefach parkowania w mieście Kurzparkzone. W niektórych miejscach wykupując bilet parkingowy – Parkschein mamy dodatkowo ograniczony czas postoju do 2 godzin, a także miejsca postojowe zarezerwowane wyłącznie dla mieszkańców.

Transport publiczny

Komunikacja miejska w Wiedniu jest bardzo rozbudowana i efektywna, umożliwiając łatwe poruszanie się po całym mieście. System transportu publicznego obejmuje metro (U-Bahn), tramwaje (Straßenbahn), autobusy (Autobus), a także kolej miejską (S-Bahn) oraz regionalną (Regionalzug).

Metro składa się z pięciu linii (U1, U2, U3, U4 i U6), które pokrywają główne obszary miasta, w tym centrum oraz przedmieścia. Tramwaje kursują na szerokiej sieci tras, obejmując zarówno obszary centralne, jak i bardziej oddalone dzielnice. Autobusy zapewniają dodatkowe połączenia i elastyczność w podróżowaniu. Bilety można nabyć w automatach znajdujących się na przystankach, w kioskach lub przez 🌐 aplikację. Uwaga, w metrze nie ma typowych bramek otwierających wejście do strefy biletowej, jednak jest ona wyraźnie odznaczona linią. Należy pamiętać, iż pomimo że nie mamy obowiązku kasowania biletów za każdym razem jak podróżujemy metrem, to przebywając w strefie biletowej, musimy mieć przy sobie ważny bilet. Dla podróżujących dostępne są różne rodzaje biletów, w tym jednorazowe, dzienne, a także karty okresowe. Dodatkowo, Wiedeń oferuje system rowerów miejskich (Citybike Wien), który umożliwia wynajem rowerów na krótkie dystanse, co jest alternatywą dla podróży komunikacją publiczną.

Cały system komunikacji miejskiej w Wiedniu jest dobrze skoordynowany i sprawny, co sprawia, że podróżowanie po mieście jest wygodne i łatwe zarówno dla mieszkańców, jak i dla turystów.

Specjały kuchni wiedeńskej 

Podczas wędrówki po ulicach Wiednia, koniecznie zróbcie sobie przerwę na sznycla. Wiener Schnitzel to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań kuchni austriackiej. Składa się z cienko krojonego i rozbitego kawałka mięsa, zazwyczaj cielęcego lub wieprzowego, panierowanego w jajku, mące i bułce tartej, a następnie smażonego na złocisty kolor. Tradycyjnie podawany jest z kartoflami lub sałatką.

Wiedeń to również mekka doskonałej kawy i wykwintnych deserów. Zacznijmy od Kaiserschmarrn, ulubionego dania cesarza Franciszka Józefa I, często nazywanego „deserem cesarskim”. Jest to rodzaj puszystego omletu na słodko, który podaje się jako deser lub danie główne. Po upieczeniu omlet jest rozdzierany na kawałki za pomocą widelca, co nadaje mu charakterystyczny wygląd „roztrzaskanego” deseru. Mówi się, że pierwotna wersja wcale nie miała być w częściach, jednak jak to często w życiu bywa, przez przypadek wyszło lepiej. Kaiserschmarrn podaje się najczęściej posypany cukrem pudrem z dodatkiem konfitury śliwkowej. 

Kolejnym klasykiem kuchni austriackiej jest apfelstrudel, znany również jako wiedeński strudel z jabłkami. Składa się z cienkiego ciasta i słodkiego nadzienia z jabłek, rodzynek i cynamonu, często podawanego z lodami lub sosem waniliowym.

Na koniec, chcielibyśmy wspomnieć o torcie sachera, nazwany tak na cześć słynnego hotelu Sacher, który stał się już legendą w świecie deserów. Tort składa się z dwóch warstw delikatnego biszkoptu czekoladowego, przełożonego warstwą dżemu z moreli, a całość jest pokryta gęstą polewą czekoladową.