Planując podróż do Wenecji, warto przygotować się zarówno praktycznie, jak i mentalnie. Poniżej zebraliśmy wskazówki i porady, które pozwolą Wam swobodnie poruszać się po mieście i delektować się jego atmosferą.
Dojazd do Wenecji
Samolotem ✈️
Lotnisko weneckie Marco Polo (VCE), położone jest ok. 12 km od historycznego centrum. Mamy kilka możliwości, aby do niego dotrzeć w zależności od budżetu i wygody:
- Tramwaj wodny (vaporetto Alilaguna) – odpływa bezpośrednio z przystani lotniskowej (Darsena) co ok. 15 minut. Kierujecie się do niego oznakowaniem z łodzią. Oznaczony jest kolorami, którymi dopłyniemy bezpośrednio np. do Piazza San Marco (linią niebieską) czy Rialto (linią pomarańczową). Podróż trwa dłużej niż lądem, około 60-70 minut, ale od pierwszych chwil wprowadza nas w klimat miasta na wodzie. Bilety można kupić w licznych automatach na lotnisku, oraz kasach, a także online.
- Autobus – najszybszym i najtańszym sposobem jest autobus na Piazzale Roma (ostatni drogowy terminal przed Wenecją). Do wyboru mamy miejski ACTV linia 5 (Aerobus) oraz prywatny ekspres ATVO linia 35 – oba odjeżdżają z lotniska co kilkanaście minut, a przejazd zajmuje około 20 minut.
- Taksówka lądowa – postój taksówek samochodowych znajduje się tuż przed halą przylotów. Kurs nie ma stałej stawki, przejazd do Piazzole Roma w dzień to koszt ok. 30–40 € (czas ok. 15-20 minut bez korków). Warto potwierdzić orientacyjną cenę z góry lub skorzystać z oficjalnej korporacji (np. RadioTaxi), by uniknąć przepłacenia.
- Taksówka wodna – najdroższy sposób na rozpoczęcie wizyty w Wenecji. Prywatne motorówki-taksówki, zabiorą nas z lotniskowej przystani, tej samej z której odpływa vaporetto. Cena kursu z lotniska do centrum zaczyna się od ~150 € (im więcej osób, tym drożej). Łódź pomieści zwykle do 6-8 pasażerów. Alternatywą są współdzielone taksówki wodne (shared water taxi), gdzie miejsce rezerwuje się z góry – koszt niższy niż prywatnej łodzi, ale wciąż wyższy od Alilaguny.
Pociągiem 🚄
To jeden z najwygodniejszych sposobów dotarcia do Wenecji z innych części Włoch. Do miasta bez problemu dojedziemy zarówno z Rzymu, Florencji, Mediolanu, jak i z mniejszych miejscowości. Wenecja posiada dwie główne stacje:
- Venezia Mestre – to duży węzeł przesiadkowy, położony na stałym lądzie,
- Venezia Santa Lucia – to właściwa stacja w historycznym centrum Wenecji, położona tuż nad Canal Grande. To tutaj kończą bieg wszystkie pociągi jadące „do Wenecji” – i właśnie na tej stacji powinieneś wysiąść.
Samochodem 🚗
Z większości włoskich miast do Wenecji prowadzą autostrady. Ostatni odcinek to most Ponte della Libertà, prowadzący z lądu (Mestre) do wyspy z historycznym centrum Wenecji. W samej Wenecji nie ma ruchu kołowego, samochód musicie pozostawić na stałym lądzie na parkingach przy wjeździe do miasta. Najpopularniejsze opcje to:
- Piazzale Roma – położony najbliżej historycznego centrum, znajdujące się tu parkingi często są zatłoczone i wymagają wcześniejszej rezerwacji, ceny za dobę wahają się w granicach 30–45 €
- Tronchetto – większy i często tańszy, 20-25 €
- Mestre (na lądzie) – taniej, ale dalej, 5–15 €
Autobusem 🚌
Firmy FlixBus i MarinoBus oferują połączenia do Wenecji, przejazd kończy się na głównym terminalu autobusowym Wenecji – Piazzale Rome.
Poruszanie się po Wenecji
- Sieć vaporetto – wodne tramwaje. Głównym operatorem transportu jest firma ACTV. Jej vaporetto to różnej wielkości statki kursujące po kanałach Wenecji i lagunie. Najpopularniejsza do „zwiedzania” jest Linia nr 1, która płynie wolno przez cały Canal Grande, zatrzymując się na każdym przystanku. Linia nr 2 jest szybsza, bo omija część przystanków – idealna, by szybko dostać się np. z dworca na plac św. Marka. Są też linie opływające miasto dookoła oraz linie lagunowe na dalsze wyspy – np. linia 12 z przystani Fondamente Nove na Murano, Burano i Torcello. Rozkłady są gęste – na głównych trasach co kilka minut przypływa tramwaj wodny, nawet nocą kursują linie nocne (oznaczone literą N). Każdy przystanek (pontile) ma wywieszone mapki i rozkłady.
Ponieważ bilety jednorazowe dla turystów są najdroższe, warto rozplanować nasz pobyt, aby „pływanie” było okresowe, tak jak bilety 24/36/72 godzinne lub w innym wygodnym wariancie.
Dzieci i młodzież w wieku 6–29 lat mogą skorzystać z oferty Rolling Venice, w której kupując kartę młodzieżową, uzyskują uprawnienie do zakupu 3-dniowego biletu na transport za ok połowę ceny.
- Traghetto – to lokalne promy gondolowe, którymi mieszkańcy przeprawiają się przez Canal Grande w miejscach, gdzie nie ma mostu. Przejazd traghetto (gondolą z gondolierem, ale krótk i bez atrakcji) kosztuje symboliczne kilka Euro za osobę. Traghetti kursują m.in. koło Rialto i Santa Sofia w ciągu dnia. Bilety trzeba skasować przed wejściem na pokład – na każdym przystanku są czytniki, do których należy przyłożyć bilet lub kartę.
- Gondole to dziś głównie atrakcja turystyczna. Cena za 30 minutowy rejs to koszt rzędu 90-110 Euro i zmieści się na niej do 5 osób.
Restauracje w Wenecji – ceny, opłaty i zwyczaje 🍴
Włoska kuchnia smakuje wybornie, ale rachunek w restauracji może czasem zaskoczyć, oto na co zwrócić uwagę, by kulinarne doznania pozostały przyjemnością:
- Coperto – to stała opłata za nakrycie stołu i/lub chleb, czyli po prostu za to, że usiedliśmy przy stoliku i korzystamy z zastawy. W Wenecji coperto zazwyczaj wynosi około 2–3 € od osoby, choć w miejscach typowo turystycznych bywa wyższe. Informacja o jej wysokości powinna być podana na dole menu. Coraz częściej trafiają się lokale rezygnujące z coperto („no coperto”), ale w Wenecji to wciąż rzadkość. Ważne: coperto to nie napiwek dla kelnera – to opłata pobierana przez lokal (opodatkowana).
- „Servizio” i napiwki – oprócz coperto na rachunku czasem pojawia się servizio – np. 10–15% wartości zamówienia – jest to doliczana opłata za obsługę. W typowych restauracjach w Wenecji z reguły nie zostawia się napiwków, jeśli jest już coperto lub servizio. Oczywiście jeśli obsługa była wyjątkowo dobra, można pozostawić według uznania – dodatkowe euro do ok. ~10% rachunku. Kupując kawę przy barze, napiwek nie jest oczekiwany, a włosi często wrzucą drobne reszty do skarbonki. Kawa wypita na stojąco będzie też sporo tańsza, od tej przy stoliku.
- Opłata za muzykę na żywo – szczególnym przypadkiem dodatkowej opłaty jest muzyka. Na słynnym Piazza San Marco znajdują się legendarne kawiarnie (Caffè Florian, Ristorante Quadri itp.), gdzie grają na żywo orkiestry. Jeśli usiądziemy tam przy stoliku, to do ceny kawy doliczone zostanie kilka € od osoby za muzykę. Ta kwota (wyszczególniona jako “music surcharge” w menu) jest pobierana za samą przyjemność słuchania koncertu pod gołym niebem. W efekcie płacimy za często więcej za niepowtarzalną atmosferę historycznego placu, niż za konsumpcję.
Pakiety biletów i rezerwacje – zwiedzaj sprytnie 🎫
Wenecja to prawdziwa skarbnica sztuki, ale zwiedzanie muzeów i kościołów może mocno nadwyrężyć nasz budżet, a kolejki do wejścia skonsumować cenny czas. Dlatego przedstawiamy kilka propozycji, które pozwolą temu zaradzić:
- Venice Museum Pass – karnet do muzeów: To zbiorczy bilet uprawniający do jednokrotnego wstępu do większości muzeów miejskich (Musei Civici) w Wenecji. Obejmuje on m.in. Pałac Dożów, Museo Correr, Muzeum Archeologiczne, bibliotekę Marciana na Placu św. Marka, a także muzea na wyspach: Muzeum Szkła na Murano, Muzeum Koronki na Burano, Ca’ Rezzonico, Ca’ Pesaro i inne. Pass jest ważny 6 miesięcy od zakupu, można go kupić on-line albo w kasie dowolnego z wliczonych muzeów.
- Bazylika św. Marka – rezerwujcie wejście z wyprzedzeniem. Podstawowy bilet wstępu można kupić na miejscu, ale przed wejściem ustawiają się codziennie gigantyczne kolejki, pochłaniające mnóstwo cennego weneckiego czasu, Warto zaopatrzyć się w bilet on-line, dzięki czemu, nie tylko mamy pewność, że wejdziemy do środka, ale też możemy sobie wybrać trasę, uwzględniającą np. skarbiec i słynny Złoty Ołtarz (Pala d’Oro), czy balkon bazyliki (Loggia dei Cavalli).
- Pałac Dożów (Palazzo Ducale): najlepszą opcją jest zakup biletu z wyprzedzeniem, na określoną godzinę. Standardowe wejście obejmuje Venice Museum Pass, ale jeśli chcecie zobaczyć więcej, np. słynne więzienia z których uciekał Casanova, to należy je rezerwować oddzielnie w ramach dedykowanych ścieżek w przewodnikiem.
- Chorus Pass – karnet do kościołów. W Wenecji wiele dzieł sztuki mistrzów, takich jak Tycjan, Tintoretto czy Veronese znajduje się w kościołach. Świątynie na wodzie, mają nie tylko niezwykłą architekturę, która przetrwała stulecia, ale też pełne są niezwykłych relikwii, stanowią panteony dożów i prawdziwe skarbnice historii. W każdym kościele można zostawić dobrowolne datki, na wsparcie ich utrzymanie, w niektórych można też za dodatkową opłatą włączać uzupełniające oświetleni, a do części z nich wejście jest płatne. Jeśli na liście naszych miejsc jest więcej niż cztery takie kościoły, warto kupić Chorus Pass – czyli karnet uprawniający do zwiedzenia 20 świątyń. Uprawnia on do jednorazowego wejścia do każdej świątyni z listy, w ciągu 1 roku od zakupu karnetu. Karnet kupimy w pierwszym zwiedzanym kościele należącym do programu lub online. Ale uwaga, nie ma w nim ani Bazyliki Św. Marka, ani Bazyliki Santa Maria Gloriosa dei Frari, z grobem Tycjana i Canovy.
Ciekawostki sezonowe – kiedy Wenecja zaskakuje 💎
Wenecja żyje swoim rytmem przez cały rok, ale są zjawiska i wydarzenia, które nadają jej wyjątkowy koloryt w określonych porach. Oto kilka sezonowych ciekawostek, o których warto wiedzieć planując podróż:
- Acqua alta (wysoka woda) jesienią i zimą (najczęściej między październikiem, a styczniem) Wenecja zmaga się ze zjawiskiem okresowych podtopień spowodowanych wysokimi przypływami. Woda w lagunie podnosi się wtedy na tyle, że zalewa najniżej położone części miasta – w tym Plac św. Marka. Trwa to zwykle tylko kilka godzin, po czym woda opada wraz z odpływem. W mieście usłyszeć można wtedy syreny alarmowe, które na parę godzin wcześniej ostrzegają przed nadejściem wysokiej wody, a na ulicach pojawią się specjalne kładki, po których można przejść nad zalanym chodnikiem. Mieszkańcy zakładają kalosze, a turyści często w pośpiechu kupują plastikowe ochraniacze sięgające samych kolan i brodzą w wodzie. Acqua alta zazwyczaj trwa krótko, a miasto nawet zalane jest piękne.
- Biennale Wenecja od ponad wieku jest gospodarzem jednego z najważniejszych wydarzeń świata kultury – Międzynarodowego Biennale Sztuki. Impreza ta odbywa się co dwa lata (w nieparzyste lata prezentowana jest sztuka współczesna, w parzyste organizowane jest Biennale Architektury). Trwa zazwyczaj od maja do listopada, a główne wystawy mieszczą się w Giardini (Ogrodach Biennale) i w dawnych halach Arsenale. Miasto w tym okresie wypełnia się artystami, krytykami i pasjonatami, odbywają się liczne wydarzenia towarzyszące, performance, instalacje poukrywane po całym mieście.
- Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji. Odbywa się co roku na przełomie sierpnia i września na wyspie Lido. Jest to najstarszy festiwal filmowy świata – pierwsza edycja odbyła się już w 1932 roku. Co roku zjeżdżają tu gwiazdy światowego kina, reżyserzy i krytycy, a czerwony dywan w Wenecji staje się centrum filmowego świata. Co ciekawe, festiwal ten jest częścią Biennale – narodził się jako sekcja sztuki filmowej wielkiego weneckiego święta kultury.
- Carnevale di Venezia to prawdziwy spektakl, w którym przez około 2 tygodnie przed Środą Popielcową (zwykle luty) ulice wypełniają się postaciami w bogato zdobionych strojach, głównie XVIII wieku. Otwarcie karnawału zwiastuje „Lot Anioła” – widowiskowe spuszczenie akrobaty w stroju anioła z dzwonnicy na Plac św. Marka. Potem następuje parada masek, konkursy na najpiękniejszy strój, koncerty i bale maskowe w pałacach. W tym wydarzeniu każdy może wziąć udział: na ulicy pełno jest ludzi w wypożyczonych lub własnoręcznie zrobionych przebraniach – panuje atmosfera powszechnej zabawy i tajemnicy. Karnawał kończy się we wtorek przed Popielcem tzw. Martedì Grasso (Tłusty Wtorek), wielką fetą pożegnalną – po czym miasto milknie na chwilę w zadumie Wielkiego Postu.