European Ribbon

📖 Intro

Muzeum Narodowe w Warszawie powstało na mocy Ustawy o Wychowaniu Publicznym w Królestwie Polskim z 1862 roku jako Muzeum Sztuk Pięknych i jest jednym z najstarszych muzeów sztuki w Polsce. Początkowo współdzieliło ono budynek ze Szkołą Sztuk Pięknych, a w jego zbiorach znajdowały się obrazy wyłącznie zagranicznych artystów. Ta sytuacja uległa radykalnej zmianie w roku 1916, gdy muzeum przejęło miasto, któremu przyświecała idea stworzenia miejsca sztuki, nie tylko zagranicznej, ale też polskiej, obejmującej wszelkie możliwe dziedziny, w tym wojsko.

Ogromny modernistyczny gmach budynku powstał po I wojnie światowej, wg projektu Tadeusza Tołwińskiego. Z przerwami budowano go od 1927 do 1938 roku, stopniowo przenosząc do niego zbiory. Jednak już we wrześniu 1939 gmach został uszkodzony w czasie obrony Warszawy.

Tuż przed II wojną światową w roku 1936, fotel dyrektora muzeum na 47 lat objął niezwykły dyrektor – profesor Stanisław Lorentz. To dzięki profesorowi Muzeum Narodowe było najlepiej przygotowaną instytucją kultury w Polsce na wypadek wojny. Już wiosną 1939 roku rozpoczął on wraz z współpracownikami zabezpieczać i ukrywać najcenniejsze dzieła. Nie przerywano prac, gdy zaczęły się bombardowania Warszawy, często z narażeniem życia, w mrozie po nocach wywożono wszystko co można było uratować. Okazało się, że słusznie, bo już listopadzie 1939 r. do muzeum wkroczyli przedstawiciele Generalnego Gubernatora Hansa Franka Specjalnego Pełnomocnika do Sporządzenia Spisu i Zabezpieczenia Dzieł Sztuki i Zabytków Kultury, by dokonać niezgodnego z prawem międzynarodowym systematycznego rabunku majątku państwa polskiego. Warszawscy muzealnicy na wszelkie sposoby próbowali opóźniać te działania, jednocześnie prowadząc szczegółową inwentaryzację zbiorów.

W czasie okupacji niemieckiej Muzeum przemianowano na Museum der Stadt Warschau i przejmowano w nim jako depozyty lub na przechowanie z polecenia władz okupacyjnych zarówno większe zbiory publiczne, jak i kolekcje osób prywatnych.

Po wybuchu powstania warszawskiego gmach Muzeum Narodowego w Warszawie został przejęty przez niemieckie oddziały SS. Od 3 sierpnia 1944 r. w budynku stacjonowało wojsko. Na skutek dokonywanych przez niemieckich żołnierzy grabieży i aktów wandalizmu muzeum poniosło największe straty. Szacuje się, straty wojenne Muzeum Narodowego w Warszawie na ok. 12 tysięcy obiektów, co stanowiło około 10 %. przedwojennych zbiorów.

Po wojnie muzeum zostało znacjonalizowane, a profesor Lorentz, zaczął prowadzić skutecznie akcje odzyskiwania zbiorów, a także pozyskiwania nowych eksponatów. Nieustannie powiększająca się kolekcja, wpłynęła na decyzję o rozbudowanie gmachu budynku, które miało miejsce na przełomie lat 60. i 70. XX wieku wg projektu Karola Golawskiego o Stefana Kozińskiego. W raz z nastaniem nowego milenium muzeum ponownie poddano modernizacji i remontom, zorganizowano w nim kilkadziesiąt międzynarodowych wystaw. Swoje zbiory muzeum pokazywało gościnnie w na wystawach w innych obiektach, m.in. Musée d’Orsay i w Luwrze w Paryżu, czy też w 🔗 Kunsthistorisches Museum w Wiedniu.

🚶🏻‍♀️Wizyta

Gmach główny muzeum składa się z wystaw prezentowanych na dwóch rozległych piętrach. Kolekcje otwierają utworzone w 1938 roku Zbiory Sztuki Starożytnej. Wśród nich zobaczymy galerie egipską z eksponatami ze wszystkich okresów tej cywilizacji. Podzielona jest ona na dwa poziomy sal, z których dolne piętro prezentuje zabytki związane ze zwyczajami grobowymi, a górne – dzieła plastyki i rzemiosła artystycznego, tym kultu religijnego.

Kolejne kolekcje to zbiory Sztuki Wschodniochrześcijańskiej, wśród której znajduje się największa wystawa kultury nubijskiej w Europie – Galeria Faras. W dalszej części prezentowane są zbiory sztuki średniowiecza i orientalnej.

Niewątpliwie perłą w koronie Muzeum, jest sztuka XIX wieku. Stanowi ona osobny dział zbiorów, umieszczony w 9 salach i 9 gabinetach, który otwarto w 1992 roku. Obejmuje on dzieła od XVI wieku do 1914 roku. Można tu zobaczyć najwybitniejszych polskich artystów takich jak Jana Matejko, Olgę Boznańską, Józefa Chełmońskiego, Jacka Malczewskiego i wielu innych. Oprócz polskich dzieł zobaczymy też wybrane prace artystów zagranicznych między innymi francuskich, holenderskich, czy rosyjskich, tworzących w porównywalnym okresie.

Jednak tym czym „Mona Lisa” jest dla paryskiego Luwru, tym dla Muzeum Narodowego w Warszawie jest „Bitwa pod Grunwaldem”. Ten monumentalny obraz Jana Matejki o wymiarach 426 cm x 987 cm pochodzi z 1878 roku. Został on podarowany do zbiorów Muzeum Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, w roku 1902, gdy został odkupiony od spadkobierców warszawskiego finansisty Dawida Rosenbluma, który zakupił go od artysty. Dzieło przedstawia moment triumfu wojsk polsko-litewskich w bitwie z Krzyżakami z roku 1410 pod miasteczkiem Grunwald. Narodowo-patriotyczne płótno cudem przetrwało II wojnę światową, a to dzięki temu, że szybko zostało zwinięte, zapakowane w specjalne skrzynie i wywiezione z Warszawy w kierunku Lublina. Obraz udało się ukryć dzięki poświęceniu i ofiarności ludzi, w tym profesorowi Władysławowi Woydzie, który pomimo prób początkowo przekupstwa, a w końcu gróźb Gestapo, nie wyjawił miejsca ukrycia dzieła. Po wojnie obraz odkopano, ze specjalnego sarkofagu w jednej z podlubelskiej wsi, poddano renowacji i umieszczono w stałej ekspozycji Muzeum Narodowego.

✔ Planer

• Kasy 🆓 znajdują się przy wejściu od strony Alei Jerozolimskich 3. Można też zakupić je 🌐 on-line.
• We wtorki zwiedzanie jest darmowe 🆓 dla wszystkich, a w pozostałe dni dla dzieci do lat 7. 

• Muzeum na wystawy stałe udostępnia na 🌐 audioprzewodnik on-line📳

• Młodzież i studenci do 26 roku życia mogą wykupić „bilet za 1zł” dostępny wyłącznie w kasie muzeum.