European Ribbon

📖 Intro

Pałac Kultury i Nauki jest dziś jedną z bardziej kontrowersyjnych budowli Warszawy. Z jednej strony stanowi od lat charakterystyczną bryłę miasta, skupiającą w sobie muzea, teatry, sale wystawowe, a nawet basen i kino, z drugiej zaś to symbol zniewolenia i podporządkowania Polski władzy sowieckiej. Wielu ludzi, w tym wybitnych przedstawicieli polskiej kultury znajdowało się wśród zwolenników jego rozebrania, mimo to obiekt został w 2007 roku wpisany do rejestru zabytków. Warto zatem dowiedzieć się co spowodowało, że pałac stoi w Warszawie i dlaczego wzbudza sobą tyle emocji.

🎁 Podarek

Mieszczący się w samym centrum miasta, przy Placu Defilad 1 – Pałac Kultury i Nauki imienia Józefa Stalina, powstał z pomysłu swego niechlubnego imiennika. Stojący na czele ZSRR, Stalin był jednym z najbardziej okrutnych zbrodniarzy wśród dyktatorów na świecie. A Polska po II Wojnie Światowej, znalazła się całkowicie pod wpływem radzieckim. W tych trudnych czasach określanych często głębokim stalinizmem, w roku 1952 podpisano umowę pomiędzy Polską Republiką Ludową (PRL), a Związkiem Socjalistycznym Republik Radzieckich (ZSRR) na wybudowania gmachu będącego „darem narodów radzieckich dla narodu polskiego”.

Budynek łudząco przypominający amerykańskie wieżowce w stylu art deco, będący bliźniaczym odbiciem moskiewskiej grupy wieżowców zwanych Siedem Sióstr Stalina zaprojektował Lew Rudniew. Na potrzeby pałacu, wyburzono w tak okrutnie okaleczonej po II Wojnie Światowej Warszawie, dziesiątki ocalałych kamienic. Budowa trwała około 3 lat, od 1 maja 1952 do 21 lipca 1955 roku, a pracowało przy niej około 4 000 polskich robotników i drugie tyle radzieckich. Dla tych drugich wybudowano specjalne barakowe osiedle na terenie warszawskiej dzielnicy Bemowo – Jelonki, z gotowych domków drewnianych, w pełni funkcjonalne z własnym kinem, stołówką, a nawet basenem nazwane wymownie „Przyjaźń”. Po zakończeniu budowy osiedle przekazano Ministerstwu Szkolnictwa Wyższego, które przeznaczyło je na akademiki studenckie.

Niestety budowa PKiN nie była bezpiecznym miejscem pracy, aż 16 osób poniosło śmierć w wyniku wypadków przy pracy. To w zestawieniu z porównywalnymi inwestycjami powstałymi nieco wcześniej za oceanem amerykańskiego Empire State Building, gdzie zginęło 5 osób, czy Chrysler Building – nie zginął nikt, jest liczbą zatrważającą.

Pałac przekazano do użytku 21 lipca 1955 roku i dokładnie w tym samym dniu, rząd ZSRR podpisał protokół o przekazaniu gmachu rządowi PRL. W ten sposób zdążono na obchodzone co roku, 22 lipca najważniejsze polskie święto państwowe okresu PRL – Narodowe Święto Odrodzenia Polski. Będące rocznicą ogłoszenia Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 1944 roku – ogłaszającego m.in. Krajową Radę Narodową jedyną, legalną władzą Polski. W ten sposób, ten powołany de facto w Moskwie i podległy Stalinowi organ, złożony z polskich komunistów objął władzę w Polsce.

🏛  Architektura

Wysoki (wraz iglicą) na 237 metrów budynek pałacu, przez lata był jednym z najwyższych budynków w Polsce. Stanowi on przykład architektury realizmu socjalistycznego, który w swych głównych założeniach, akcentował potęgę i siłę państwa, czyli ludu, a nie piękno i elegancję. Budynek początkowo miał jasną elewację, w kolorze piaskowca która z czasem zszarzała. Ozdobiony został monumentalnymi płaskorzeźbami z wapienia, piaskowca, marmuru oraz granitu. Przed głównym wejściem znajdują się dwa wykonane przez Polaków pomniki o zgeometryzowanych kształtach przedstawiające Mikołaja Kopernika i Adama Mickiewicza. Choć pierwotnie Kopernikowi miał towarzyszyć Józef Stalin. Rosjanie wykonali 20 rzeźb w niszach i 8 siedzących oraz relief ukryty pod głównym portykiem.

Pałac posiada łącznie 42 kondygnacje, a na wysokości 114 metrów odpowiadających XXX piętru znajduje się otwarty, dostępny publicznie taras widokowy, na który można wjechać windą w 19 sekund.  W roku 2000 na Pałacu, odsłonięto drugi co do wielkości największy zegar w Europie z 4 tarczami, z których każda posiada średnicę wielkości 6,3 m. Został on nazwany zegarem Milenijnym, a jego replika znajduje się w dolnym lobby pałacu.

Łączna powierzchnia pałacu wynosi 110.000 m² i podzielona jest na ponad trzy tysiące pomieszczeń, wśród których znalazły się muzea, teatry, kino a także Sala Kongresowa, Pałac Młodzieży, czy Rada m.st. Warszawy. Przeciwnicy Pałacu krytykują, że przestarzały i toporny budynek pobiera miesięcznie tyle prądu co 30.000 miasto.

📝 Prolog

Pałac Kultury i Nauki, powszechnie nazywany również „Pekin” od zbitku liter PKiN, stoi już prawie 70 lat, stając się przez te wszystkie lata jednym z nieodłącznych symboli miasta. Niezależnie od woli jego przeciwników czy zwolenników jest to obiekt historyczny, dokument epoki, nieliczny zachowany w całości do dziś. Wielu historyków podkreśla, że jego wnętrza to wysokiej klasy dzieła artystów i rzeźbiarzy minionych czasów, wnętrza są zdobione malarstwem, meblami i rzeźbami wybitnych polskich artystów. Wyburzenie budynku, w dzisiejszych czasach, byłoby sporą stratą, pomimo że przypomina on o ciężkich czasach komunizmu w Polsce. Faktem jest, że symbolizuje radziecką architekturę, ale już nie dominuje w mieście, a otaczająca go nowoczesna architektura współczesnych drapaczy chmur, coraz bardziej przysłania go w krajobrazie.

✔ Planer

W PKiN znajdują się:

• 🌐 Narodowe Muzeum Techniki 🎨 oraz 🌐 Muzeum Ewolucji,
• 🎭 🌐 Teatr Dramatyczny, 🌐 Teatr 6. Piętro, 🌐 Teatr Studio i 🌐 Teatr Lalka
• 🌐 Kinoteka 🎥
• A także wystawy czasowe, kawiarnie ☕ i restauracje.
• Na 30 piętrze dostępny jest taras widokowy 🏙. Wejście znajduje się od strony ulicy Marszałkowskiej. Bilety 🎫 można kupić w kasie, bądź 🌐 on-line.