🔍

Dynastia Bragança a klasztor São Vicente de Fora

📖  Intro

Kościoł i klasztor São Vicente de Fora (św. Wincentego za Murami) sao-vicente-de-fora-lisbon-church-insideto budowla, którą widzimy z oddali. Jest ogromna, okazała, wzbudza podziw i zainteresowanie. Okazuje się, że jej lokalizacja i symbolika nie są ani trochę przypadkowe. Co ciekawe kościół nie jest katedrą, mimo że imponuje rozmiarem i zdobią go dwie majestatyczne wieże połączone fasadą.

Święty Wincenty

Patronem kościoła, a zarazem całej Lizbony jest święty Wincenty z Saragossy, kapłan – męczennik, którego relikwie z Przylądka Świętego Wincentego w 1173 roku sprowadził król Alfons I Zdobywca. Ciała świętego po śmierci strzegły kruki, które obecne były także na statku transportującym relikwie. To właśnie ten motyw – statku i dwóch kruków został uwieczniony na dzisiejszym herbie miasta.

Oblężenie Lizbony

Król Alfons I Zdobywca był pierwszym, który nakazał wybudować, na wzgórzu położonym poza murami miasta klasztor. Tu bowiem ulokowane było jego obozowisko wojskowe, z którego przez kilka miesięcy cierpliwie obserwował twierdzę Maurów, czyli późniejszy Zamek Świętego Jerzego, w czasie oblężenia Lizbony w 1147 roku. Wybudowany w podzięce Bogu klasztor Zakonu Augustynów stał się pomnikiem największego triumfu króla i symbolem narodzenia się portugalskiej państwowości. Olbrzymia budowla w stylu romańskim była jednym z najważniejszych i najbardziej charakterystycznych budynków w średniowiecznej Portugalii oraz chlubą królów.

Zarówno historia obiektu, jak i fakt, że był doskonale widoczny nie tylko z każdego punktu miasta, ale przede wszystkim z oddali od strony rzeki spowodowały, że stał się on jednym z symboli zmian dynastycznych jakie nastąpiły na tronie Portugalii, pod koniec XVI wieku.sao-vincente-lisbon

Pod panowaniem Habsburgów
Kościół Świętego Wincentego z Saragossy
wtorek
10:00 – 18:00
🔍

Po raz pierwszy bowiem w historii, tak zaciekle broniona przez wieki niepodległość od sąsiedniej Hiszpanii, została utracona, wraz z bezpotomną, przedwczesną śmiercią ostatniego z królów portugalskich – Sebastiana I (1554-1578). Król, który zmarł w wieku 24 lat, był jedynym synem Jana Manuela de Aviz i 🔗 Joanny Habsburg, siostry hiszpańskiego króla Filipa II, który w 1580 roku objął równocześnie tron Portugalii, jako Filip I. W ten sposób Portugalia na kolejne 60 lat, znalazła się pod panowaniem, trzech kolejnych Filipów, stając się częścią imperium hiszpańskiego.

Symbolicznemu zakończeniu panowania portugalskiej dynastii Aviz, towarzyszyło rozebranie fundamentów kościoła, zburzenie starych budynków i wybudowanie w tym miejscu kościoła w stylu renesansowego manieryzmu – znaku politycznie nowej dynastii. Przebudowa trwała do roku 1629, a wśród autorów projektu znalazł się między innymi Juan de Herrera – budowniczy znajdującego się w pobliżu 🔗 Madrytu zespołu pałacowo-klasztornego San Lorenzo de El Escorial. Przebieg prac nadzorował portugalski architekt Baltazar Alves, którego też uważa się za twórcę fasady oraz pomysłodawcę dopasowania elementów stylu manierystycznego do miejscowych gustów.

Hiszpańscy władcy poprzez przebudowę São Vicente de Fora, chcieli pozostawić trwały symbol swojej obecności w Lizbonie, tworząc budowlę budzącą podziw, przyciągającą uwagę dzięki biało-wapiennej elewacji i pięknych dekoracji z marmuru.

Dynastia Bragança

Jednak król Jan IV Odnowiciel z dynastii Bragança, czyli bocznej linii dynastii Aviz, który był pierwszym królem po odzyskaniu przez Portugalię niepodległości w 1640 roku, szybko zawłaszczył budowlę. sao-vicente-de-fora-lisbon-panteonKról zdecydował bowiem o umieszczeniu w klasztorze panteonu dla swojej dynastii. Funkcję tę klasztor pełni po dziś dzień, złożono tu szczątki doczesne wszystkich królów, łącznie z ostatnim – Manuelem II, który objął tron w 1908 roku, po tym, gdy w zamachu zginęli jego ojciec i starszy brat, i który 4 października 1910 został zmuszony do abdykacji po wybuchu rewolucji.

W XVII i XVIII wieku, za rządów Piotra II i Jana V w klasztorze wykonano bogate dekoracje artystyczne, które możemy podziwiać do dziś. Przepiękne zdobienia marmurowe oraz kafelki tworzące obrazy upamiętniające wydarzenia historyczne m.in. zdobycie Lizbony, a także sceny z dziejów Portugalii, co ciekawe zupełnie pomijające 60 lat panowania hiszpańskich Filipów.sao-vicence-de-fora-corridor

W XVIII wieku, São Vincente de Fora, został poważnie uszkodzony w nawałnicy w 1724 roku i w trzęsieniu ziemi w 1755 roku. Zniszczeniu uległo sklepienie kościoła, jego wspaniała kopuła i transept. W odbudowanej świątyni powstał kościół patriarchalny, w którym umieszczony został monumentalnym baldachim autorstwa Joaquima Machado de Castro, który dziś możemy podziwiać w muzeum oraz zabytkowe dekorowane złotem organy.

W czasach likwidacji zakonów klasztornych, w roku 1834 w klasztorze mieścił się pałac arcybiskupów Lizbony i szkoła średnia im. Gila Vicente. W roku 1910 kościół został uznany za zabytek narodowy.

🚶‍♀Wizyta

Zwiedzanie São Vincente de Fora, obejmuje kościół i klasztor. Część główna kościoła jest dostępna bezpłatnie, ale obejmuje ograniczony wstęp tylko do tylnych ław świątyni. Bliżej ołtarza podejdziemy dopiero w ramach zwiedzania klasztoru, do czego serdecznie zachęcamy.

sao-vicente-de-fora-lisbon-patioNa zewnątrz nieco z boku po prawej stronie, od kościoła znajduje się niewielkie patio, z którego poprzez mały sklepik, w którym kupujemy bilet, rozpoczynamy zwiedzanie klasztoru.

Pierwsze pomieszczenia to tzw. cysterna, czyli konstrukcja służąca do magazynowania wody deszczowej, która jest pozostałością jeszcze z czasów średniowiecznych.

Na południe od kościoła znajdują się dwa krużganki, udekorowane niebiesko-białymi barokowymi płytkami z motywami świeckimi. Jeśli ilość zdobień krużganków Was zachwyci to podpowiemy, że to ledwie początek. Z krużganków możemy przejść bezpośrednio do kościoła, tym razem znajdziemy się już bardzo blisko ołtarza, gdzie ze spokojem możemy przyjrzeć się detalom. Z kościoła wracamy do zakrystii. To pomieszczenie pełni swoją funkcję do dziś, i słusznie jest uważane za najpiękniejsze pomieszczenie klasztoru, a to ze względu na kolorowe inkrustowane marmurami z XVIII wieku zdobienia. W podłodze możemy dojrzeć odkryte podczas prac wykopaliskowych grobowce należące do krzyżowców z czasów króla Alfonsa I Zdobywcy.sao-vicente-de-fora-lisbon-monastery

W dalszej części znajduje się Panteon królewski i Panteon patriarchalny.  Tuż dalej dotrzemy do kaplicy świętego Antoniego, który w zakonie odbył swój nowicjat. Kaplica znajduje się w miejscu, gdzie w średniowiecznym klasztorze znajdowała się cela świętego z Lizbony.

Krużgankami na piętrze mijamy kolejne unikatowe, obrazy z kafelków, by zakończyć nasze zwiedzanie na dachu kościoła. Stąd możemy spojrzeć na każdą z czterech stron świata, i nacieszyć oczy, zapierającym dech w piersiach, widokiem na okolicę.

✔ Planer

Do Sao Vicente de Fora dojedziemy:

  • Tramwajem 🚋 nr  28 z placu Martim Moniz do przystanku “Voz do Operario”
  • Metrem🚇 do ostatniej stacji niebieskiej linii – Santa Apolonia, a następnie spacerem dojdziemy w 10 minut idąc pod górkę
🥰
📖
🔏
°C