📖  Intro

Jeśli Lizbona ma swoje TOP 10 obiektów, z których słynie, to z pewnością wśród nich zawsze wymieniana będzie Torre de Belém. Malownicza budowla, licząca sobie przeszło 500 lat, na tle której rzeka łączy się z oceanem, jest też jednym z najchętniej fotografowanych obiektów Lizbony. To dawna wieża strzelnicza broniąca ujścia Tagu, punkt orientacyjny dla wracających do domu żeglarzy, latarnia morska, centrum celne, a nawet więzienie państwowe.

Strażniczka Tagu

Powstała za czasów panowania króla Manuela I, w pierwszej połowie XVI wieku, a swój kształt zawdzięcza preferencjom architektonicznym władcy. Dziś stanowi jedyną całkowicie zachowaną budowlę w stylu określanym jako manueliński, który cechują bogate zdobienia o tematyce marynistycznej, orientalnej, ale też wojennej. Ukończono ją około 1519 roku, według projektu słynnego architekta wojskowego Fernando de Arruda. Powstała na małej wyspie na środku Tagu, jako część fortu obronnego Lizbony, budowanego jeszcze od czasów króla Jana II (poprzednika Manuela I). To, że dziś znajduje tuż się przy brzegu, nie oznacza, że ją przesunięto, to koryto rzeki zmieniło swój bieg najbardziej po tragicznym trzęsieniu ziemi z 1755 roku. Dlatego dziś nie da się już ani przepłynąć łodzią wzdłuż 🔗 klasztoru Hieronimitów, ani opłynąć Torre de Belém. Dojdziemy do niej suchą stopą, przez park, promenadę i niewielki zwodzony most.

Architektura Wieży

Torre de Belém składa się z dwóch części. Pierwszą tworzy nieregularny, sześciokątny i silnie uzbrojony bastion, w którym umieszczono 17 otworów strzelniczych. Pod podkładem strzelniczym znajduje się więzienie, a nad nim taras. Druga część to przylegająca do północnej strony bastionu, czterokondygnacyjna wieża. Jej drugie piętro jest ozdobione balkonami, trzecie dekoracjami oraz sferami armilarnymi w narożnikach. Dookoła czwartego piętra znajduje się zdobiony parapet. Umieszczone wokół tarcze z krzyżem są symbolem Zakonu Rycerzy Chrystusa, który organizował lub współorganizował wyprawy morskie Portugalczyków. Na tarasie umieszczono figurkę Matki Boskiej Belém, nazywaną również Matką Boską Dobrego Sukcesu (Nossa Senhora de Bom Successo) lub Dziewicą Dobrej Podróży (Virgem da Boa Viagem). Budowlę zdobią też pierwsze europejskie rzeźby i posągi nosorożców, z których król Manuel I, znany z kolekcjonowania egzotycznych zwierząt, był bardzo dumny. Zwierzęta te były jednym z darów dla Portugalii z Indii.

Cała wieża została zaprojektowana ze skręconych sznurów wyrzeźbionych w kamieniu, które tworzą węzeł na północnej elewacji budynku. Najbardziej reprezentacyjna fasada znajduje się od strony rzeki, czym wieża budziła podziw i respekt wpływających do miasta statków.

Zwiedzając wieżę warto zajrzeć do sal, przyjrzeć się przyrządom nawigacyjnym, zwiedzić lochy oraz wspiąć się na taras, z którego roztacza się wspaniały widok na ujście rzeki.

Torre de Belém jest nie tylko przepięknym przykładem nowoczesnej architektury renesansowej, ale zawiera również charakterystyczne mauretańskie elementy, takie jak bogato zdobione wieżyczki. Całość ma 35 metrów wysokości, a najniższa jej część znajduje się pod wodą. Z biegiem lat i wraz z ewolucją, wieża straciła swoją funkcję obronną i była używana jako port celny (ok. 1655 roku), stacja telegraficzna (ok. 1810 roku) i latarnia morska (ok. 1865 roku).

W 1983 roku Torre de Belem została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a w 2007 roku do rejestru Siedmiu Cudów Portugalii. Co roku odwiedzana jest przez turystów z całego świata i uwieczniana na milionach zdjęć.