🎬 Intro
Braga, nazywana „portugalskim Rzymem”, położona w sercu prowincji Minho, jest siedzibą najstarszej archidiecezji Kościoła Katolickiego w Portugalii. Miasto można zwiedzić w ramach jednodniowej wycieczki z 🔗 Porto. Podróż pociągiem podmiejskim CP, który odjeżdża odjeżdżającą bezpośrednio ze stacji 🔗 São Bento, trwa około godziny.
Zwiedzanie historycznej starówki warto uzupełnić wizytą w pobliskim, unikatowym 🔗 Sanktuarium Bom Jesus do Monte. Do sanktuarium można dotrzeć miejskim autobusem z Bragi lub wygodnie taksówką.
Więcej o tym, co warto zobaczyć w Bradze, znajdziecie w poniższym 📖 poście oraz na naszym filmie. 🎥 Zapraszamy do Bragi!📖 Poznajmy Bragę
Badania archeologiczne wskazują, że tereny dzisiejszej Bragi były zamieszkane już tysiące lat temu, choć samo miasto w 16 roku p.n.e założyli Rzymianie. Nazwali je Bracara Augusta, na cześć cesarza Augusta. Było ono wówczas ważnym, północnym węzłem komunikacyjnym Luzytanii – czyli części prowincji rzymskiej położonej na Półwyspie Iberyjskim.
Pierwszym oficjalnie uznawanym biskupem Bragi był św. Piotr z Rates, który sprawował swoją posługę w latach 45–60 n.e. Według legendy, do objęcia tej funkcji namówił go osobiście św. Jakub, jeden z dwunastu apostołów Jezusa. Biskup zginął śmiercią męczeńską, nawracając miejscową ludność na chrześcijaństwo.
Braga odgrywała kluczową rolę w procesie chrystianizacji Półwyspu Iberyjskiego. W VI wieku odbywały się tu synody, a nawet germański król Swebów, zamieszkujący te tereny, nawrócił się na chrześcijaństwo. W czasach mauretańskich miasto zostało znacznie zniszczone, a swoją dawną świetność odzyskało dopiero w XI wieku, po burzliwym okresie rekonkwisty. Wówczas Braga stała się głównym ośrodkiem chrześcijaństwa na Półwyspie Iberyjskim, aż do powstania diecezji w pobliskim Santiago de Compostela oraz hiszpańskim Toledo.
Biskupi Bragi odegrali również istotną rolę w kształtowaniu nowo powstającej Portugalii. Dzięki wsparciu biskupa Paio Mendesa oraz jego kontaktom z papieżem Aleksandrem III, w 1179 roku wydano Bullę Manifestis Probatum, uznającą Portugalię za niezależne królestwo pod rządami jej pierwszego króla, Alfonsa I Zdobywcy. W zamian za to Alfons podarował miasto Braga biskupom, co było ponowną darowizną, gdyż po raz pierwszy uczynili to jego rodzice, Teresa z Leónu i Henryk Burgundzki, w 1112 roku. Ich ciała spoczywają dziś w Katedrze Sé w Bradze.
⛪ Katedra Sé
W 1089 roku w Bradze wzniesiono pierwszą portugalską katedrę, która stała się siedzibą pierwszego portugalskiego biskupa, Pedra de Bragi. Do dziś miasto charakteryzuje się największą koncentracją kościołów w całej Portugalii i jest ważnym ośrodkiem akademickim. Nie bez powodu część ludowego powiedzenia brzmi: „Braga się modli”. (… a dalej: „Coimbra się uczy, Porto pracuje, a Lizbona… baluje”. Co ciekawe, tylko mieszkańcy Lizbony nie cytują tego porzekadła z uśmiechem na ustach.)
Inne portugalskie powiedzenie mówi, że jak coś jest naprawdę bardzo stare to jest „starsze niż Katedra w Bradze”. I słusznie, bo budowę stojącej do dziś katedry rozpoczęto, gdy Portugalia nie istniała jeszcze jako państwo. Diecezja Bragi powstała w III wieku n.e i jest jedną z najstarszych na całym Półwyspie Iberyjskim.
W roku 1089, urzędujący biskup Pedro rozpoczął budowę katedry poświęconej Maryi Dziewicy. Klika lat później, w 1107 roku, Henryk Burgundzki wraz z kolejnym biskupem Geraldo de Moissac zdołał przekonać papieża do przekształcenia Bragi w arcybiskupstwo.
Budowa trwała łącznie, aż d0 XIII wieku, pierwotny romańsko-burgundzki styl ewaluował, stając się mieszanką stylów romańskich, gotyckich, mauretańskich, a nawet barokowych. Nierozłączną częścią katedry są cztery kaplice i krużganki dobudowane w późniejszym okresie,
Z zewnątrz wyróżnia się zachodnia fasada, dość ascetyczna w zdobieniu, z dwiema bliźniaczymi wieżami, pomiędzy którymi w niszy umieszczono figurę Matki Boskiej z dzieciątkiem.
Od 1910 roku jest sklasyfikowana jako zabytek narodowy, to do niej swoje pierwsze kroki kieruje większość turystów przybywających do Bragi.
Wnętrze
W głównym ołtarzu kościoła ustawiono XIV-wieczną rzeźbę Nossa Senhora de Braga, a w kaplicy św. Sakramentu rzeźbiony w drewnie ołtarz wzorowany na „Triumfie Kościoła” Rubensa.
Z pewnością od progu największe wrażenie robi Wysoki Chór i barokowe organy iberyjskie. Ich historia sięga 1737 roku, gdy w obliczu konieczności wymiany starych stalli chórowych z XVI wieku, katedra w Bradze zleciła Marceliano de Araújo i Miguelowi Francisco da Silvie zaprojektowanie monumentalnego Wysokiego Chóru, wraz ze stallami oraz rzeźbionymi i pozłacanymi prospektami organowymi.
Nowy zestaw stalli chórowych składał się z dwóch rzędów siedzeń utrzymanych w jednolitym stylu dekoracyjnym, z wyjątkową trybuną honorową dla arcybiskupa pośrodku.
Ponieważ muzyka pełniła kluczową rolę w barokowej liturgii rzymskokatolickiej, zwrócono sie do Simão Fontanesa o zbudowanie mechanizmu dwóch imponujących barokowych organów z tysiącami miedzianych piszczałek, które zamknięto w wspaniałych skrzyniach wykonanych przez braskiego rzeźbiarza Marceliano de Araújo.
Zachwycające malowidło na suficie, również powstałe podczas tej fazy renowacji katedry, wykonał je Manuel Furtado de Mendonça. Organy katedry w Bradze, powszechnie zaliczane są do kategorii organów iberyjskich, znajdują się na dwóch balkonach nad nawą główną. Bogactwo rzeźbiarskich ornamentów, rozciągających się od podstawy budynku po jego szczyt, pozwala uznać to dzieło za jeden z najwspanialszych przykładów barokowej snycerki w Portugalii.
Gotycka Kaplica Królów
W ramach zwiedzania Katedry, jednym z pomieszczeń jest gotycka Kaplica Królów, Capela dos Reis. Co prawda tym co przykuwa największą uwagę jest stojące centralnie, zmumifikowane ciało XIV-wiecznego biskupa Lourenço Vincente. Ten wybitny arcybiskup Bragi i Prymas Hiszpanii, brał udział w zwycięskiej bitwie Portugalii z Kastylią pod Ajubarrotą w 1385 roku, gdzie został ranny, a blizna na jego twarzy widoczna jest do dziś. Tuż obok stoją grobowce Henryka Burgundzkiego i jego żony Teresy – rodziców pierwszego króla Portugalii, Alfonsa I Zdobywcy, umieszczone obok siebie zgodnie z wolą ich syna.
Muzeum Skarbów Katedry w Bradze
W mieszczącym się w dawnym kapitularzu (Casa do Cabido), muzeum Skarbów Katedry w Bradze zgromadzono kolekcję bezcennych eksponatów, które reprezentują ważne wydarzenia w historii katedry. Zwiedzanie połączone jest najczęściej z wizytą w Katedrze, stąd też jest to jedno z najczęściej odwiedzanych muzeów w mieście przez turystów. Wśród eksponatów znajdują się między innymi krzyż, który Pedro Álvares Cabral przywiózł do Brazylii i który został użyty podczas pierwszej odprawionej tam Mszy św., a także ciekawe buty liturgiczne arcybiskupa Rodrigo de Moura Telesa, które świetnie maskowały jego niewielki wzrost, a także wiele innych relikwii.
Arco da Porta Nova
Okalające średniowieczną Bragę mury miejskie ukończono około 1373 roku, a ich zwieńczeniem były prowadzące do miasta bramy. Jedną z takich wież z bramą, na początku XVI wieku biskup Diogo de Sousa przebudował na reprezentacyjne wejście, pozostawił ją jednak bez drewnianych drzwi. Dzięki temu można było nie tylko dokończyć ulicę Souto, ale też umożliwiało to rozwój części handlowej w okolicach bramy. Wiele lat bez wojen spowodowało bowiem, że miasto zaczęło się coraz bardziej rozwijać na obszarach poza średniowiecznym murami. To, że biskup nie dodał do Porta Nova żadnych drewnianych drzwi, było nowatorskie, ale też niezwykłe, bo wszystkie pozostałe siedem bram nadal co noc zamykano. Od tego czasu narodziło się jednak słynne powiedzenie, że mieszkańcy Bragi są znani z tego, że zostawiają otwarte drzwi. Słynne „Jesteś z Bragi, zostawiłeś otwarte drzwi”, promowało miasto w kampaniach z XX wieku.
Brama, którą widzimy dzisiaj, to Arco da Porta Nova barokowy łuk triumfalny z XVIII wieku, zaprojektowany przez André Soaresa na zlecenie biskupa Gaspara de Bragança.
Pałac arcybiskupi
Pałac to kompleks trzech różnych budynków o nieregularnych kształtach, pochodzących z różnych okresów, które są ze sobą powiązane i wzajemnie uzupełnione. Najstarsza część, widoczna od strony ogrodu Santa Barbara, pochodzi z okresu średniowiecza i została rozpoczęta w 1336 roku przez biskupa Gonçalo Pereirę. 
W XVI wieku doszło do znacznej rozbudowy pałacu, podczas której powstały jego skrzydła północne i zachodnie. W XVII wieku dodano liczne barokowe zdobienia oraz rozbudowano bibliotekę o wiele unikatowych pozycji. Niestety, zarówno całe barokowe skrzydło, jak i biblioteka biskupa Gaspara de Bragança, zostały zniszczone w potężnym pożarze w 1866 roku.
Na początku XX wieku wiele fasad od strony Largo do Paço zostało otynkowanych i pomalowanych. W 1911 roku arcybiskupi zostali definitywnie wypędzeni z pałacu biskupiego, a budynek przejęły instytucje, takie jak 8. pułk piechoty, sądy i straż miejska. Wiele przedmiotów należących do duchowieństwa zostało sprzedanych, w tym pięć fontann z wewnętrznych ogrodów. W 1930 roku pałac przeszedł gruntowne prace modernizacyjne, przekształcając budynek na potrzeby biblioteki publicznej w Bradze i archiwum okręgowego.
W 1950 roku rozpoczęto nowe projekty przebudowy Rynku Miejskiego, które zostały rozszerzone wraz z budową Ogrodu Santa Bárbara w 1955 roku.
🌺Jardim de Santa Bárbara
Jednym z ulubionych miejsc odpoczynku w Bradze jest publiczny ogród Santa Barbara. Jego nazwa pochodzi od stojącej w nim XVII wiecznej fontanny zwieńczonej posągiem św. Barbary, który niegdyś należał do klasztoru Remédios. Ten niewielki park jest również chętnie fotografowany ze względu na piękne kompozycje kwiatowe oraz znajdujące się w tle średniowieczne skrzydło Pałacu Biskupiego.
Pałac Raio
Pałac Raio to kolejne dzieło wybitnego architekta André Soaresa, które wyróżnia się w krajobrazie dzięki przepięknej, niebieskiej elewacji. Znany również jako Dom Meksykanina, został zbudowany w latach 1752–1755 dla rodziny João Duarte de Faria, jego pierwszego właściciela. W 1853 roku nabył go Miguel José Raio, od którego nazwiska pochodzi obecna nazwa pałacu. Pod koniec XIX wieku budynek przeszedł na własność Świętego Domu Miłosierdzia w Bradze (Santa Casa da Misericórdia de Braga), w którego posiadaniu pozostawał do 1974 roku. Obecnie mieści się tu Centrum Interpretacyjne Wspomnienia Miłosierdzia z Bragi, gdzie zgromadzono obrazy, rzeźby, stroje i dokumenty poświęcone Kościołowi, sztuce sakralnej oraz dobroczyńcom Świętego Domu Miłosierdzia w Bradze. Wystawa obejmuje także materiały dotyczące jednej z najsłynniejszych procesji w mieście – Ecce Homo.
Mamy nadzieję, że zachęciliśmy Was do wycieczki do tego przepięknego portugalskiego miasta. Warto również wspomnieć, że Braga jest uważana za jedno z najmłodszych miast w Europie, co wynika z dużej liczby młodych mieszkańców. Miasto oferuje doskonałą jakość życia, wspiera rodziny, promuje innowacje i różnorodność, jednocześnie pielęgnując swoje dziedzictwo. Do zobaczenia w Bradze!
